به گزارش خبرنگار اقتصادی مشرق به نقل ار فارس ،بار دیگر افزایش اختلاف بین نرخ رسمی و آزاد سکه موجب شده مردم با هدف کسب سود و افزایش سرمایه‌های خرد خود به شعب منتخب بانک ملی هجوم بیاورند.

 

تشکیل صف‌های طولانی مقابل بانک‌ها و صرافی‌ها حداقل در سال جاری برای اولین بار نیست که مشاهده می‌شود؛ از همان نخستین روزهای آغاز امسال بازار ارز و سکه روزگاری را رقم زد تا مردم زیادی با هدف کسب سود در صف بایستند و خرید ارز و یا سکه با نرخ رسمی و فروش آن را با قیمت بالاتر در بازار آزاد به عنوان یک شغل کاذب انتخاب کنند.

طبق یکی از ضرب‌المثل‌های قدیمی باید گفت سالی که نکوست از بهارش پیداست، این ضرب‌المثل مصداق این روزها و البته ماه‌های قبل بازار ارز و سکه ایران است.

از همان ابتدای سال ابلاغ بسته سیاستی نظارتی شورای پول و اعتبار بسیاری از سپرده‌گذاران بانک‌ها هنگامی که متوجه کاهش نرخ‌ها شدند سرمایه‌های خود را از سیستم بانکی خارج کرده و در بازارهای ثانویه از جمله ارز و طلا مورد استفاده قرار دادند.

همین امر موجب شد که التهابات شدیدی در این دو بخش به وجود آید که البته در برخی مواقع بانک مرکزی توانست تا حدودی بازار را کنترل کند، اما این حالت برای تمام ایام مصداق ندارد چرا که مقاطعی سیاست‌های این مرجع پولی و ارزی موجب شد وضعیت بازار دگرگون شود.

بعد از اینکه بازار سکه در ماه‌های نخست سال ملتهب و البته بعدها از تب آن کاسته شد، یک بار دیگر افزایش قیمت‌ها موجب شد سکه در بازار ایران بازاری پررونق و به عبارتی «سکه» داشته باشد.

افزایش تب خرید سکه طلا در هفته‌های گذشته زمانی آغاز شد که بازار ارز ملتهب شد و نرخ دلار رکورد 1380 تومان را ثبت کرد.

از همین رو بانک مرکزی بعد از گذشت هفته‌ها تصمیم گرفت وارد عمل شود تا به قول بهمنی حباب 80 هزار تومانی سکه را بترکاند، اما این سیاست بانک مرکزی موجب شد تا نرخ سکه در بازار بیش از گذشته دو نرخی شود، چرا که اختلاف قیمت فروش سکه در شعب منتخب بانک ملی و بازار آزاد و صرافی‌ها تا حدودی افزایش یافت.

همین امر دلیلی شد تا سیل تقاضا به بازار فروش سکه بانکی هجوم آورد و متعاقباً قیمت فروش سکه در بازار آزاد افزایش پیدا کند.

 
* تغییر ساعت فروش سکه در شعب منتخب بانک ملی
 
یکی از شعب منتخب بانک ملی که این روزها مسئولیت فروش سکه را به عهده دارد در روز جاری از این مسئولیت خود به بهانه نداشتن سکه شانه خالی کرده و به مشتریان خود اعلام کرد امروز سکه نداریم که بفروشیم.

مسئول این شعبه در پاسخ به چرایی این امر گفت: تا ساعت 11 هنوز سکه از اداره مرکزی به این شعبه نیامده و از آنجایی که خزانه این شعبه خالی است سکه‌ای دراختیار نداریم تا بفروشیم.

وی تأکید کرد: هر زمانی که سکه بیاید عرضه را به مردم آغاز می‌کنیم، اما مشخص نیست چه زمانی بیاید و یا اصلاً احتمال ندارد که امروز سکه نداشته باشیم.

این مسئول شعبه به بخشنامه جدید بانکی درباره زمان فروش سکه اشاره و تصریح کرد: به بانک‌ها ابلاغ شده که عرضه خود را از ساعت 9 آغاز کرده و تا ساعت 13 ادامه دهند.

 پیش از این شعب عرضه‌کننده سکه از ساعت 11 این کار را آغاز و در ساعت 1 بعدازظهر به اتمام می‌رساندند.
 
 * خانم‌ها نفرات اصلی صف خرید سکه بانکی
 
نکته قابل توجهی که در شعب فروش سکه به خصوص در شعبه بلوار کشاورز وجود داشت این بود که اکثر جمعیت حاضر برای خرید سکه را خانم‌ها تشکیل می‌دادند و تعداد انگشت‌شماری از آقایان برای خرید سکه در این صفوف دیده می‌شدند.

یکی از این خانم‌ها از ماجرای صف گرفتن برای خرید سکه و نتیجه نگرفتنش طی روزهای متوالی گفت و ادامه داد: از هفته گذشته تاکنون چندبار طی روزهای متوالی از نخستین ساعت‌های صبح به این شعبه آمدم تا بتوانم سکه بانکی بخرم، اما هر بار به دلایلی موفق نشدم.

وی اضافه کرد: از دیروز بعدازظهر در صف ایستادم تا حداقل امروز بتوانم سکه بخرم، اما با این وجود هنوز مسئول شعبه پاسخ درستی به مراجعه‌کنندگانی همچون بنده نمی‌دهد.

این خانم 63 ساله که به گفته خود دانشگاهی هم هست می‌گوید: هر روز که به این شعبه می‌آیم تعداد قابل‌توجهی دلال می‌بینم که با زورگویی به راحتی موفق می‌شوند سکه دریافت کنند، اما امثال بنده هنوز نتوانسته‌ایم سکه بگیریم.

به گفته این خریدار سکه دلالانی که طی روزهای گذشته هر روز در شعب حضور پیدا می‌کردند امروز ظاهراً می‌دانستند که این شعبه سکه نمی‌فروشد.

وی درباره هدف از خرید سکه گفت: می‌خواهم سکه‌ها را نگه دارم تا در آینده به اقوام و بستگانم هدیه دهم.
 
* مافیای خرید سکه اجازه خرید به سایر افراد را نمی‌دهد
 
یکی دیگر از متقاضیان خرید سکه که در صف یکی از شعب بانکی ایستاده می‌گوید: از یکشنبه گذشته تا امروز هر روز در صف ایستاده‌ام، اما به دلیل وجود عده‌ای خاص در این صف‌ها هنوز نتوانستم سکه بگیرم.

وی ادامه داد: عده‌ای در این شعب باند و مافیایی تشکیل دادند که اجازه نمی‌دهند مردم عادی سکه بخرند و فقط خودشان آن هم به دفعات از بانک‌های مختلف سکه می‌خرند.

این خریدار سکه به وضعیت بد صف‌های خرید در شعب منتخب بانک ملی اشاره و تصریح کرد: عده‌ای جوان که فقط قصد دلالی دارند با فحاشی و زورگویی و به هم زدن صف‌ها با بی‌ادبی تمام خارج از نوبت سکه می‌خرند.

وی پیشنهاد داد بهتر است بانک مرکزی سیاستی را درنظر بگیرد تا با هر کارت ملی در هر بانکی فقط یکبار در روز سکه فروخته شود و با این حساب بازار واسطه‌گری کساد خواهد شد.

اطلاعاتی که خبرنگار فارس از اکثر مراجعه‌کنندگان خرید سکه طی روز جاری مبنی بر هدفشان برای خرید سکه کسب کرد حکایت از آن دارد که تقریباً اکثر خانم‌ها و آقایان فقط برای فرزندانشان سکه می‌خواهند تا در مراسم‌ ازدواج آنها این سکه‌ها را به عنوان هدایا بدهند.
 
* قرعه‌کشی روش جدید فروش سکه در یکی از بانک‌ها
 
براساس گفته‌های مراجعه‌کنندگان حاضر در یکی از شعب منتخب بانک ملی در مرکز شهر، رئیس این شعبه برای فروش سکه به جای اینکه به حاضرین که ساعت‌ها در صف ایستاده‌اند به نوبت سکه بفروشد، روشی جدید با عنوان قرعه‌کشی را انتخاب کرده است.

با استناد به گفته‌های این افراد رئیس شعبه از بین کارت‌های ملی موجود قرعه‌کشی کرده تا به افرادی که برنده می‌شوند سکه بفروشد، اما این روش موجب شده تا سایر افرادی که در صف ایستاده‌اند به جان هم بیفتند و دعواهای زرگری در این صف‌ها اوج بگیرد.

وجود رانت و افزایش اختلاف بین نرخ رسمی و آزاد یک کالای واحد (سکه) همواره موجب افزایش تقاضای کاذب و تشکیل صفوف متعدد مقابل واحدهای عرضه‌کننده می‌شود.

ادامه این روند گران شدن قیمت سکه و در بازار آزاد به همراه می‌آورد و شاید همین شرایط است که موجب می‌شود پای خانم‌های خانه‌دار نیز به بازار سفته‌بازی و دلالی باز شود.

هر یک از این افراد در این شرایط ترجیح می‌دهند سرمایه‌های خرد اما نقد خود را صرف خرید سکه نمایند تا از افزایش قیمت این فلز طلایی سودی عایدشان شود.

نقش بانک مرکزی و سیاست‌گذاری‌های این نهاد پولی و بانکی هم البته در تشدید نوسانات و کنترل قیمت‌ها نباید نادیده گرفت.

بانک مرکزی یکبار دیگر در سال جاری البته به فاصله گذشت چند ماه تصمیم گرفت شمش‌های طلایی را که به گفته بهمنی می‌تواند جوابگوی نیاز طلای 10 سال آینده کشور باشد از خزانه بیرون کشیده و به متقاضیان بفروشد.

به همین دلیل باید وضعیت حراج شمش در بانک کارگشایی را نیز در کنترل بازار لحاظ کرد، چرا که تجربه ثابت کرده هربار این اتفاق می‌افتد تا حدی زیادی حباب بازار شکسته می‌شود.
 
* سکه نداریم فقط ربع می‌فروشیم
 
مراجعه خبرنگار فارس به یکی از شعب منتخب بانک ملی در مرکز شهر خیابان جمهوری تا حدودی وضعیت تقاضا برای خرید سکه را مشابه شعبه اول نشان داد، اما با یک تفاوت مبنی بر اینکه در این شعبه عرضه سکه از ساعت 11 آغاز شده در حالی که در شعبه بلوار کشاورز سکه‌ای برای عرضه وجود نداشت.

البته در این شعبه یک وجه اشتراک نیز وجود داشت آن هم این بود که اکثر خریداران سکه هدف خود را از ایستادن در این صف‌ها خرید سکه و هدیه دادن آن به فرزندانشان در مراسم‌ مختلف عنوان می‌کنند.
یکی دیگر از نکاتی که در این شعبه مورد توجه بود، عرضه ربع سکه با توجیه نداشتن سایر قطعات سکه است. مسئول شعبه می‌گوید به خاطر اینکه فقط ربع سکه داریم به همه افراد حاضر در صورت تمایل این قطعه سکه را می‌فروشیم.

از صحبت‌های مردمی که در صف ایستاده‌اند به راحتی می‌توان ردپای یک دعوا و درگیری شدید در این شعبه طی ساعت‌های قبل را پیدا کرد، چرا که طبق گفته این افراد ساعتی قبل عده‌ای به خاطر خرید سکه به شدت با هم درگیر شده و نیروی انتظامی برای حل و فصل ماجرا وارد عمل شده است.

این هم حکایتی دیگر از دعواهای زرگری در صف‌های خرید سکه است که دیگر برای متقاضیان این بخش تازگی ندارد و به امری عادی تبدیل شده است.

مشاهدات  حکایت از آن دارد که باز هم افرادی که گویش و لهجه خاصی دارند به عنوان نفرات اصلی این صف‌ها سعی در شلوغ کردن فضا و ایجاد جو روانی نادرستی دارند.

عده‌ای که خود اعتراف می‌کنند شغلشان واسطه‌گری و دلالی است می‌گویند الان موقعیت مناسبی است که سکه بانکی بخریم و نگه داریم تا هر وقت قیمت‌ها بالا رفت بفروشیم.
وجود این افراد در صف‌ها البته موجب اعتراض سایر متقاضیان خرید سکه شده و همین امر آغاز درگیری‌های لفظی و بعضاً فیزیکی را کلید می‌زند.

دعوای زرگری البته به عنوان چاشنی اصلی صف‌های طولانی خرید سکه با نرخ بانکی است که نه تنها در این صف‌ها بلکه در صف‌های خرید ارز نیز بارها مشاهده شده است.

جوانی که در صف ایستاده بود درباره اینکه هدفش از ایستادن در صف و خرید سکه چیست می‌گوید: می‌خواهم سکه‌هایی را که در اینجا به قیمت پایین‌تر می‌دهند در بازار با قیمت آزاد بفروشم.

وی ادامه می‌دهد: چند روزی است برای اینکه پولی روی پولم گذاشته باشم این کار را انجام می‌دهم.

گزارش ها حاکی از آن است امثال این جوان در صف‌های خرید سکه طی این روزها کم نیستند، چرا که مرد و زن و پیر و جوان تقریباً همگی با این هدف از نخستین ساعت‌های صبح به شعب‌های بانک ملی می‌روند و حاضرند برای کسب سود در این صف‌ها و در سرمای زمستان پشت درب شعب منتظر بمانند.

البته عده‌ای هم که نتوانسته‌اند شماره بگیرند و علت آن این بوده که ساعت 9 به شعبه رسیده‌اند، به شدت پیگیر هستند تا از کسانی که موفق به خرید سکه شده‌اند تعدادی سکه با نرخ بالاتری بخرند.

* نرخ فروش سکه‌های بانکی در روز جاری
 
امروز قیمت سکه یک بهار آزادی با لحاظ 4 درصد مالیات بر ارزش افزوده 526 هزار و 240 تومان تعیین شده که متقاضیان خرید 5 قطعه از این نوع سکه باید 2 میلیون و 631 هزار و 200 تومان پرداخت کنند.
همچنین نرخ نیم سکه 253 هزار و 240 تومان اعلام شده و برای خرید 5 قطعه از این نوع سکه در بانک ملی افراد باید یک میلیون و 266 هزار و 200 تومان پرداخت کنند.

متقاضیان خرید ربع سکه امروز 634 هزار و 400 تومان برای خرید 5 قطعه از این سکه با نرخ نهایی 126 هزار و 880 تومان پرداخت کردند.

سکه گرمی نیز امروز نرخ 71 هزار و 240 تومان را داشت که برای خرید 5 قطعه از این سکه 356 هزار و 200 تومان مردم باید بپردازند.